Viêm đa khớp – Những điều cần biết: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Viêm đa khớp là một bệnh lý tự miễn mãn tính, ảnh hưởng chủ yếu đến cơ và khớp. Những triệu chứng của bệnh thường xuất hiện từ từ, gây khó khăn trong việc nhận biết và điều trị sớm. Việc hiểu rõ các biểu hiện của bệnh là rất cần thiết để giảm thiểu rủi ro và kiểm soát tình trạng sức khỏe.
Viêm đa khớp là gì?
Viêm đa khớp là một rối loạn tự miễn hiếm gặp, ảnh hưởng đến cơ bắp và khớp, gây đau, yếu cơ và viêm mãn tính. Đây là một dạng của bệnh viêm đa cơ, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm các mô khỏe mạnh, gây tổn thương cơ và khớp.
Bệnh thường xuất hiện ở người trưởng thành, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi 30-60. Nếu không được điều trị, viêm đa cơ khớp có thể dẫn đến suy giảm chức năng vận động nghiêm trọng, làm giảm chất lượng cuộc sống.
Nguyên nhân gây viêm đa khớp
Viêm đa khớp hiện chưa rõ nguyên nhân cụ thể, nhưng các yếu tố sau được cho là góp phần hình thành bệnh:
- Hệ miễn dịch bất thường: Đây là nguyên nhân chính, khi cơ thể nhầm lẫn cơ và khớp là “kẻ thù” và tấn công chúng.
- Yếu tố di truyền: Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp có nguy cơ cao hơn.
- Nhiễm trùng: Virus như Epstein-Barr hoặc vi khuẩn có thể kích hoạt phản ứng viêm ở cơ thể.
- Môi trường: Tiếp xúc với các chất độc hại hoặc căng thẳng kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Triệu chứng của viêm đa khớp
Yếu cơ và khó vận động
Triệu chứng nổi bật nhất của viêm đa khớp là yếu cơ, đặc biệt ở các nhóm cơ gần thân như vai, hông, đùi và cổ. Người bệnh thường gặp khó khăn trong các hoạt động hàng ngày như leo cầu thang, đứng dậy từ tư thế ngồi hoặc nâng vật nặng. Tình trạng yếu cơ này có thể tiến triển dần dần, làm giảm khả năng vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.
Đau và sưng khớp
Các cơn đau và sưng khớp xuất hiện ở giai đoạn sớm của bệnh, thường đối xứng ở cả hai bên cơ thể. Người bệnh có thể cảm thấy khớp cứng vào buổi sáng hoặc sau thời gian nghỉ ngơi, khiến việc vận động trở nên khó khăn hơn. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn mà còn làm hạn chế độ linh hoạt của các khớp.
Biểu hiện trên da
Viêm đa khớp không chỉ ảnh hưởng đến cơ và khớp mà còn biểu hiện qua da. Một số người bệnh xuất hiện các mảng ban đỏ hoặc tím ở vùng da quanh mắt, các khớp ngón tay hoặc khuỷu tay. Đây là dấu hiệu điển hình của bệnh, cho thấy hệ miễn dịch đang tấn công không chỉ các cơ mà còn cả các mô khác trong cơ thể.
Triệu chứng toàn thân
Ngoài các biểu hiện tại chỗ, bệnh nhân viêm đa khớp còn gặp phải các triệu chứng toàn thân như mệt mỏi kéo dài, sốt nhẹ và giảm cân không rõ nguyên nhân. Những dấu hiệu này có thể khiến người bệnh nhầm lẫn với các bệnh lý khác, làm chậm trễ quá trình chẩn đoán.
Ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng
Ở giai đoạn tiến triển, viêm đa cơ khớp có thể ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng như phổi, tim và thực quản. Người bệnh có thể gặp khó thở, đau ngực hoặc khó nuốt. Đây là những biến chứng nghiêm trọng, đòi hỏi phải được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Cách chẩn đoán viêm đa khớp
Chẩn đoán viêm đa khớp thường dựa trên sự kết hợp giữa khám lâm sàng, xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ kiểm tra tình trạng đau, sưng khớp và yếu cơ.
- Xét nghiệm máu: Tìm kiếm các dấu hiệu viêm như tăng CRP, ESR và các tự kháng thể (ANA, Anti-Jo-1).
- Chụp MRI: Phát hiện tổn thương cơ hoặc viêm khớp.
- Sinh thiết cơ: Lấy mẫu cơ để xác định viêm và các tổn thương do hệ miễn dịch gây ra.
Phương pháp phòng ngừa viêm đa khớp
Phòng ngừa viêm đa khớp không dễ dàng, nhưng có thể giảm nguy cơ mắc bệnh hoặc làm chậm tiến triển bệnh thông qua các biện pháp sau:
- Duy trì lối sống lành mạnh: Tập thể dục đều đặn, ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng như yoga, đi bộ để tăng cường sức mạnh cơ bắp.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu omega-3 và hạn chế thức ăn chế biến sẵn.
- Quản lý căng thẳng: Thực hành thiền, yoga để giảm áp lực cho cơ thể và tâm trí.
- Thường xuyên kiểm tra sức khỏe: Đặc biệt với những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tự miễn.
Xem thêm: Chăm sóc sức khỏe xương khớp đúng cách
Phương pháp điều trị viêm cơ khớp
Điều trị viêm cơ khớp đòi hỏi kết hợp nhiều phương pháp để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tổn thương
Sử dụng thuốc điều trị
Điều trị viêm cơ khớp thường bắt đầu bằng việc sử dụng thuốc để kiểm soát viêm và giảm đau. Các loại thuốc như corticosteroid và thuốc ức chế miễn dịch được sử dụng phổ biến để làm giảm các phản ứng viêm trong cơ thể. Ngoài ra, thuốc giảm đau và thuốc giãn cơ cũng có thể được kê đơn để cải thiện triệu chứng.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi chức năng vận động. Các bài tập nhẹ nhàng giúp cải thiện sức mạnh cơ, tăng cường độ linh hoạt và giảm đau khớp. Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ thiết kế các bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân để đạt hiệu quả tối ưu.
Xem thêm:Tập luyện cho người đau xương khớp quan trọng như thế nào?
Điều chỉnh chế độ ăn uống
Một chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối có thể hỗ trợ điều trị viêm đa khớp. Bổ sung các thực phẩm giàu omega-3, vitamin D và canxi giúp giảm viêm và bảo vệ sức khỏe xương khớp. Đồng thời, người bệnh nên hạn chế tiêu thụ các thực phẩm gây viêm như đồ chiên, rán và thực phẩm chế biến sẵn.
Theo dõi và chăm sóc y tế
Việc thường xuyên theo dõi sức khỏe và tái khám định kỳ là yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị viêm đa cơ khớp. Bác sĩ sẽ đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phác đồ nếu cần thiết. Điều này giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.
Viêm đa cơ khớp là bệnh tự miễn nghiêm trọng nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nếu phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh có cuộc sống tốt hơn. Đừng quên tham khảo ý kiến bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe của bạn.
